Yumurtalık Kisti Tedavisi Bodrum

Yumurtalık Kisti Bodrum

Yumurtalık kistleri, kadın üreme sisteminin önemli bir parçası olan overlerde (yumurtalıklarda) gelişen, genellikle sıvı dolu keseciklerdir. Her yaştaki kadında görülebilse de en sık 20–44 yaş arasındaki kadınlarda rastlanır. Çoğu kist iyi huyludur ve fark edilmeden kaybolabilir; ancak bazı durumlarda büyüyerek ağrıya, adet düzensizliklerine veya ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.Erken teşhis, düzenli jinekolojik muayeneler ve doğru tedavi planı ile bu durum kolaylıkla kontrol altına alınabilir.

 Yumurtalık kisti Nedenleri

Yumurtalık kistlerinin en sık karşılaşılan sebebi hormonal dengesizliklerdir. Kadın vücudu, her adet döngüsünde doğal olarak yumurta hücresini barındıran ve büyüklüğü yaklaşık 2–3 cm’ye kadar ulaşabilen follikül adı verilen küçük bir kist oluşturur. Normal şartlarda, yumurtlama döneminde bu follikül çatlar ve yumurta serbest kalır. Ardından döllenme gerçekleşmezse yaklaşık 14 gün içinde adet kanaması başlar. Ancak hormonal denge bozulduğunda follikül çatlamayabilir, yerinde kalabilir veya büyüyerek basit kist halini alabilir. Bu durum, özellikle stres, düzensiz beslenme, hızlı kilo değişimleri, tiroit hastalıkları veya polikistik over sendromu gibi durumlarda daha sık görülür.

Bunun yanı sıra farklı mekanizmalarla gelişen kist türleri de vardır:

• Endometriozis (çikolata kistleri): Rahim içini kaplayan endometrium dokusunun yumurtalıklara yerleşmesiyle oluşur. İçinde koyu kahverengi, yoğun bir sıvı birikir. Sıklıkla adet öncesi şiddetli ağrıya ve kısırlığa yol açabilir.
• Gebelik sırasında gelişen korpus luteum kistleri: Gebeliğin ilk haftalarında, embriyonun rahme tutunması ve gelişmesi için gerekli hormonları salgılayan sarı cisim (korpus luteum) bazen normalden fazla büyüyerek kist haline gelir. Çoğu zaman gebelik ilerledikçe kendiliğinden kaybolur.
• Yumurtalık iltihapları: Pelvik inflamatuvar hastalık gibi iltihaplanma durumları, yumurtalıklarda sıvı birikimine ve kist oluşumuna neden olabilir. Bu tür kistler genellikle ağrılıdır ve antibiyotik tedavisi gerektirir.
• Tümör kaynaklı kist oluşumları: Bazı iyi huylu veya kötü huylu tümörler, kistik yapı göstererek gelişebilir. Özellikle menopoz sonrası dönemde ortaya çıkan kistler, kanser olasılığı açısından daha dikkatli değerlendirilmelidir.

Menopoz sonrası dönemde görülen kistler, genç yaş grubuna göre daha yüksek oranda kötü huylu olma riskine sahiptir. Bu nedenle bu yaş grubundaki hastalarda kist tespit edildiğinde hızlı bir şekilde ileri tetkik ve gerekirse cerrahi planlama yapılır.

Yumurtalık Kisti Belirtileri

Yumurtalık kistleri her zaman belirti vermez; çoğu küçük ve basit yapılı kist, herhangi bir şikâyete yol açmadan kendi kendine kaybolabilir. Ancak kistin boyutu büyüdükçe, bulunduğu yerde oluşturduğu baskı ve çevre dokulara etkisi nedeniyle bazı belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler, kistin türüne, büyüklüğüne ve gelişim hızına göre farklılık gösterebilir.

En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Adet düzensizlikleri: Yumurtalık kistleri, hormonal dengeyi bozarak adet gecikmelerine, sık adet görmeye veya adet aralarında lekelenme tarzında kanamalara yol açabilir.
• Kasık ağrısı: Özellikle kistin bulunduğu tarafta sürekli veya aralıklı şekilde hissedilen ağrı, en belirgin şikâyetlerden biridir. Ağrı, kistin büyüklüğü arttıkça ve dokulara baskı yaptıkça şiddetlenebilir.
• Karında şişlik ve dolgunluk hissi: Geniş hacimli kistler, karın bölgesinde gözle görülür bir şişliğe veya basınç hissine neden olabilir. Bu durum bazen hastalar tarafından kilo artışı ya da hazımsızlık olarak yanlış yorumlanabilir.
• Cinsel ilişkide ağrı (disparoni): Özellikle iltihaplı ya da endometriozis kaynaklı kistlerde ilişki sırasında rahatsızlık ve ağrı yaşanabilir.
• Sindirim ve idrar sorunları: Büyük kistler, bağırsak ve mesaneye baskı yaparak kabızlık, sık idrara çıkma ya da tam boşaltamama hissi oluşturabilir.

Bazı durumlarda ise belirtiler ani ve şiddetli olabilir:

• Kist patlaması (rüptür): Ani, keskin kasık ağrısı ve karın bölgesinde hassasiyet ile kendini gösterir. İç kanama riski nedeniyle acil müdahale gerektirir.
• Kistin kendi etrafında dönmesi (torsiyon): Kan akışının bozulmasıyla şiddetli ağrı, bulantı, kusma gibi belirtiler ortaya çıkar. Acil cerrahi gerektiren bir durumdur.

Yumurtalık Kisti Tedavi yöntemleri

Yumurtalık kistlerinin tedavisi, kistin türü, boyutu, hastanın yaşı ve şikâyetlerinin şiddetine göre belirlenir. Tedavide amaç; kistin yol açtığı belirtileri ortadan kaldırmak, olası komplikasyonları önlemek ve kötü huylu olma riskini ortadan kaldırmaktır.

1. Takip ve gözlem
   Küçük, basit ve kötü huylu olma ihtimali düşük kistler genellikle kendiliğinden kaybolur. Bu tür kistler için doktor, 1–3 aylık periyotlarla ultrason takipleri önerir. Takip sürecinde hastanın düzenli jinekolojik muayeneden geçmesi, kistin seyrini anlamak açısından önemlidir.
2. Hormonal tedavi (Doğum kontrol hapları)
   Doğum kontrol hapları, yumurtalıkların çalışmasını geçici olarak baskılayarak yeni kist oluşumunu engeller ve mevcut kistlerin küçülmesine yardımcı olabilir. Bu tedavi, özellikle fonksiyonel (hormonal kaynaklı) kistlerde etkilidir.
3. Antibiyotik tedavisi
   Kistin iltihap kaynaklı olduğu durumlarda (örneğin pelvik inflamatuvar hastalık), uygun antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon kontrol altına alınır. Böylece kistin küçülmesi sağlanabilir ve komplikasyon riski azalır.
4. Cerrahi müdahale
   Aşağıdaki durumlarda cerrahi müdahale gerekir:

• Kistin boyutunun 8–10 cm’yi aşması
• Takip sürecinde kistin büyümeye devam etmesi
• Ultrason ve kan testlerinde kötü huylu olma şüphesinin bulunması
• Kist torsiyonu (kendi etrafında dönme) veya rüptürü (patlama) gibi acil durumlar

Cerrahi yöntemler:

• Laparoskopi (Kapalı cerrahi): Küçük kesilerden girilerek kist çıkarılır. Daha hızlı iyileşme süreci sunar.
• Laparotomi (Açık cerrahi): Çok büyük kistler veya kanser şüphesi olan durumlarda tercih edilir.

5. Menopoz sonrası özel yaklaşım
   Menopoz döneminde görülen kistlerde kötü huylu olma riski daha yüksek olduğu için tedavi planı genellikle cerrahi yönünde olur. Erken müdahale, hastalığın ilerlemesini önlemek açısından kritik öneme sahiptir.

Kistler alındıktan sonra tekrarlayabilirler mi?

Kistlerin tekrar etme ihtimali türüne bağlıdır. Fonksiyonel kistler çoğu zaman tedaviden sonra kaybolur ve tekrarlamaz; ancak endometriozis veya genetik yatkınlık gibi durumlarda yeniden oluşma riski vardır.

Ameliyat sonrası hastalar genellikle 6 ayda bir kontrol ile takip edilir. Tedavi edilmeyen kistler büyüyebilir, patlayabilir ve karın içine kanama yaparak hayati risk oluşturabilir. Kötü huylu kistlerde ise geç kalınması, hastalığın vücudun diğer bölgelerine yayılmasına yol açabilir.